ទីម័រខាងកើតច្រានចោលការប្រឆាំងរបស់មីយ៉ាន់ម៉ាចំពោះសមាជិកភាពអាស៊ានរបស់ខ្លួន

ប្រធានាធិបតីទីម័រខាងកើតលោក José Ramos-Horta បាននិយាយថា ប្រទេសទីម័រខាងកើតបានច្រានចោលការជំទាស់របស់មីយ៉ាន់ម៉ាក្នុងការក្លាយជាសមាជិកទី១១ នៃក្រុមអាស៊ានថា “មិនសមហេតុផល និងមិនពាក់ព័ន្ធ”។

នៅក្នុងលិខិតរបស់ខ្លួនទៅកាន់អាស៊ាន ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាបានជំទាស់ជាផ្លូវការចំពោះការចូលជាសមាជិករបស់ទីម័រខាងកើតទៅកាន់ប្លុកតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដោយចោទប្រកាន់ទីម័រថា បានរំលោភលើគោលការណ៍ស្នូលរបស់ប្លុកនៃការមិនជ្រៀតជ្រែកក្នុងកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ប្រទេសដទៃ។

ជាការឆ្លើយត លោក Ramos-Horta បាននិយាយថា “ការប្រឆាំងរបស់មីយ៉ាន់ម៉ាគឺមិនពាក់ព័ន្ធគ្នាទេ។ ការសម្រេចចិត្តជាផ្លូវការសម្រាប់ទីម័រខាងកើតដើម្បីចូលរួមអាស៊ានត្រូវបានធ្វើឡើងរួចហើយ ហើយត្រូវបានឆ្លុះបញ្ចាំងនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ចុងក្រោយ” នេះបើយោងតាមលោក Ramos-Horta។ ពិធី អបអរសាទរ ការ ចូល ជា សមាជិក ពេញ សិទ្ធិ របស់ ប្រទេស នេះ គ្រោង ធ្វើ សម្រាប់ កិច្ច ប្រជុំ កំពូល អាស៊ាន នៅ ខែ តុលា ឆ្នាំ នេះ។

លោកបានបន្ថែមថា “ប្រសិនបើប្រធានអាស៊ានចង់បាន ពួកគេអាចនឹងឆ្លើយតបទៅនឹងការជំទាស់របស់មីយ៉ាន់ម៉ា ប៉ុន្តែការរៀបចំសម្រាប់ការចូលជាសមាជិករបស់ទីម័រខាងកើតកំពុងដំណើរការយ៉ាងល្អ។

ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយកំពុងរាយការណ៍ថាប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាបានដាក់លិខិតផ្លូវការមួយទៅកាន់ប្រទេសម៉ាឡេស៊ីដែលជាប្រធានអាស៊ានបច្ចុប្បន្នដោយអះអាងថាទីម័រខាងកើត “មិនប្រកាន់ខ្ជាប់នូវគោលការណ៍មិនជ្រៀតជ្រែកក្នុងកិច្ចការផ្ទៃក្នុងដូចដែលមានចែងក្នុងធម្មនុញ្ញអាស៊ាន”។ លិខិតដែលចុះហត្ថលេខាដោយអគ្គនាយក និងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃកិច្ចប្រជុំ (SOM) របស់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា លោក Han Win Aung បានបញ្ជាក់បន្ថែមទៀតថា ប្រសិនបើទីម័រខាងកើតនៅតែបន្ត “បំពានយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់” លើគោលការណ៍នេះ អាស៊ានត្រូវតែ “បដិសេធដាច់ខាតរាល់ការពិចារណាលើការផ្តល់សមាជិកភាព” ដល់ប្រទេសនេះ។

គួររំលឹកផងដែរថា ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលស្ថិតនៅក្រោមការដាក់ទណ្ឌកម្មរបស់អាស៊ាន និងត្រូវបានដកចេញពីកិច្ចប្រជុំកម្រិតខ្ពស់ ចាប់តាំងពីរដ្ឋប្រហារយោធាឆ្នាំ២០២១ មកនោះ បច្ចុប្បន្នកំពុងទទួលបានឥទ្ធិពលតិចតួចឡើងវិញនៅក្នុងប្លុកនេះ។

Valentin da Costa នាយកប្រតិបត្តិនៃវេទិកា NGO Timor-Leste (FONGTIL) ក៏បានរុញច្រានប្រឆាំងនឹងការចោទប្រកាន់របស់មីយ៉ាន់ម៉ាផងដែរ ដោយនិយាយថា ការជំទាស់នេះកើតចេញពីការគាំទ្រជាប់លាប់របស់ទីម័រខាងកើតចំពោះលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។ លោក Da Costa បាននិយាយថា “ជំហររបស់មីយ៉ាន់ម៉ា គឺជាប្រតិកម្មចំពោះសាមគ្គីភាពជាគោលការណ៍របស់ទីម័រខាងកើតជាមួយនឹងចលនាប្រជាធិបតេយ្យ។ ទាំងនាយករដ្ឋមន្ត្រី Xanana Gusmao និងប្រធានាធិបតី Ramos-Horta បានរិះគន់របបយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាជាសាធារណៈ និងគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលឯកភាពជាតិ [NUG]”។ លោក Da Costa បានបន្ថែមថា “អ្វីដែលធ្វើឱ្យរបបយោធាមិនស្ងប់ចិត្ត គឺគំរូប្រជាធិបតេយ្យដែលទីម័រខាងកើតកំណត់ ជាសង្គមមួយដែលប្រជាពលរដ្ឋអាចប្រកួតប្រជែងដោយបើកចំហរទាំងរដ្ឋាភិបាលក្នុងស្រុក និងអន្តរជាតិដោយគ្មានការភ័យខ្លាច”៕

ប្រភព៖ Thai PBS World