ជប៉ុនក្លាយជាស្ពានតភ្ជាប់រវាងអាស៊ាន និង OECD
ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី និងថៃ បានចាប់ផ្តើមការផ្លាស់ប្តូរដើម្បីចូលរួមជាមួយអង្គការសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច និងការអភិវឌ្ឍន៍ (OECD) ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ជាទូទៅថាជា “ក្លឹបប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍” ។ ទោះបីជាមិនមាននិយមន័យអន្តរជាតិច្បាស់លាស់នៃ “ប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍” ពាក្យនេះជាទូទៅសំដៅទៅលើប្រទេសដែលមានកម្រិតប្រាក់ចំណូលខ្ពស់ ការអប់រំ និងសុខុមាលភាពសង្គម ក៏ដូចជាស្ថិរភាពនយោបាយ និងភាពចាស់ទុំក្នុងសង្គម។
ប្រទេសថៃមានបំណងក្លាយជាប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍នៅឆ្នាំ២០៣៧ ក្រោមយុទ្ធសាស្ត្រជាតិ២០១៨-២០៣៧ ខណៈពេលដែលប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីមានបំណងសម្រេចបាននូវឋានៈនោះនៅឆ្នាំ២០៤៥ ដែលជាខួបលើកទី ១០០ នៃឯករាជ្យភាពរបស់ខ្លួនដោយផ្អែកលើចក្ខុវិស័យ Golden Indonesia ២០៤៥។
ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ មុនពេលប្រទេសណាមួយអាចចូលរួមជាមួយ OECD មានជំហានសំខាន់ៗមួយចំនួនដែលពួកគេនឹងត្រូវអនុវត្ត។
នៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ ក្រុមប្រឹក្សា OECD បានសម្រេចចិត្តចាប់ផ្តើមការពិភាក្សាអំពីការចូលជាសមាជិកជាមួយឥណ្ឌូនេស៊ី ហើយនៅចុងខែមីនា ខ្លួនបានអនុម័តផែនទីបង្ហាញផ្លូវនៃការចូលជាសមាជិក ដែលធ្វើឱ្យឥណ្ឌូនេស៊ីក្លាយជាប្រទេសបេក្ខភាពទីមួយនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍។ ទន្ទឹមនឹងនោះ ថៃបានដាក់លិខិតចេតនាមួយទៅកាន់ OECD ក្នុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ផងដែរ។
បន្ថែមពីលើការទទួលបានទំនុកចិត្តពីវិនិយោគិនបរទេសតាមរយៈសមាជិកភាពក្នុង OECD ឥណ្ឌូនេស៊ីរំពឹងថានឹងធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវប្រសិទ្ធភាពសេដ្ឋកិច្ច និងអភិបាលកិច្ចជាមួយនឹងស្តង់ដារនីយកម្មលើពន្ធដារ បទប្បញ្ញត្តិការងារ ការការពារបរិស្ថាន និងវិស័យផ្សេងៗទៀត និងដើម្បីកែលម្អគោលនយោបាយស្តីពីការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ និងការកែលម្អគុណភាពអប់រំតាមរយៈ ការផ្ទេរចំណេះដឹង និងបច្ចេកវិទ្យាពីប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍។ ឥណ្ឌូនេស៊ីក៏ជាប្រទេស G-២០ តែមួយគត់នៅក្នុងអាស៊ាន ដូច្នេះសមាជិកភាព OECD នឹងក្លាយជាឱកាសមួយដើម្បីពង្រីកឥទ្ធិពលពិភពលោករបស់ខ្លួន។
ម្យ៉ាងវិញទៀត ប្រទេសថៃនិយាយថា ការចូលរួម OECD នឹង “លើកកំពស់ស្តង់ដាររបស់ប្រទេស និងជួយបង្កើតគុណភាពជីវិតកាន់តែប្រសើរឡើងសម្រាប់ប្រជាជនថៃ” នេះបើយោងតាមលោក Prommin Lertsuridej អគ្គលេខាធិការរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី។ វិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវអភិវឌ្ឍន៍ថៃ (TDRI) ប៉ាន់ប្រមាណថា ផលប៉ះពាល់សេដ្ឋកិច្ចនៃសមាជិកភាព OECD នឹងមានចំនួនដល់ទៅ២៧០ ពាន់លានបាត (៧.៣៦ ពាន់លានដុល្លារ) ដែលជំរុញផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបចំនួន១.៦ ភាគរយ។
ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ ការចូលរួមក្នុង OECD មិនមែនជាទម្រង់ផ្លូវការទេ។ យ៉ាងណាមិញ អង្គការមិនមែនគ្រាន់តែមានបំណងពង្រីកនោះទេ។ វាស្វែងរកការអនុវត្តស្តង់ដារ និងគោលនយោបាយរបស់ខ្លួននៅលើមាត្រដ្ឋានសកល។ ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី និងថៃនឹងត្រូវពិនិត្យឡើងវិញនូវច្បាប់ និងបទប្បញ្ញត្តិរបស់ពួកគេដើម្បីបំពេញតាមស្តង់ដារដែលតម្រូវដោយ OECD ខណៈពេលដែលមានឧបសគ្គផ្សេងទៀតដែលពួកគេនឹងត្រូវជម្រះដោយខ្លួនឯង។
ជាឧទាហរណ៍ សហភាពអឺរ៉ុបបានជំទាស់នឹងការហាមប្រាមរបស់ឥណ្ឌូនេស៊ីលើការនាំចេញសារធាតុរ៉ែឆៅ ដោយនិយាយថាវាបង្កើតជាការរឹតបន្តឹងការនាំចេញមិនសមហេតុផល។ ជាងនេះទៅទៀត សមាជិកភាពក្នុង OECD ទាមទារការយល់ព្រមពីរដ្ឋសមាជិកទាំងអស់ ហើយឥណ្ឌូនេស៊ីនឹងក្លាយជារដ្ឋសមាជិកតែមួយគត់ដែលមិនមានទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយអ៊ីស្រាអែល។ នៅក្នុងជម្លោះដែលកំពុងបន្តរវាងអ៊ីស្រាអែល និងក្រុមហាម៉ាស សាធារណជនឥណ្ឌូនេស៊ីភាគច្រើនមានការអាណិតអាសូរចំពោះប៉ាឡេស្ទីន ដែលជាបងប្អូនអ៊ីស្លាមរបស់ពួកគេ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ OECD បានធ្វើឱ្យប្រក្រតីភាពនៃទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយអ៊ីស្រាអែលជាលក្ខខណ្ឌមួយសម្រាប់ការចូលជាសមាជិក។ ដូច្នេះ រដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ីមានភារកិច្ចបង្កើតទំនាក់ទំនងការទូតដោយមិនញុះញង់ក្រុមអ៊ីស្លាមទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេស។
ដោយឡែកសម្រាប់ប្រទេសថៃ បញ្ហាប្រឈមគឺលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស។ OECD សង្កត់ធ្ងន់លើការថែរក្សាប្រព័ន្ធតុលាការយុត្តិធម៌ និងតម្លាភាព និងពហុនិយមនយោបាយ ដែលមតិនយោបាយផ្សេងៗគ្នាត្រូវបានគោរព។ ចំពោះសិទ្ធិមនុស្សវិញ ក៏មានការតម្រូវឲ្យមានការបញ្ចេញមតិដោយសេរី និងគោរពការធ្វើបាតុកម្ម និងការតវ៉ាដោយសន្តិវិធី។ ចាប់តាំងពីការផ្លាស់ប្តូរទៅជាការគ្រប់គ្រងស៊ីវិលនៅក្នុងការបោះឆ្នោតសកលឆ្នាំ ២០១៩ ប្រទេសថៃបានបង្ក្រាបបាតុកម្មប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាល និងការរិះគន់គ្រួសាររាជវង្ស ដោយសកម្មជនជាច្រើនត្រូវបានចាប់ខ្លួន និងឃុំខ្លួន។ ជាងនេះទៅទៀត គណបក្ស Move Forward ដែលគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដែលបានទទួលជ័យជម្នះភ្លូកទឹកភ្លូកដីក្នុងការបោះឆ្នោតសកលខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣ ជិតត្រូវបានរំលាយ ដោយសារគណបក្សនេះប្រយុទ្ធនឹងយុទ្ធនាការបោះឆ្នោត ខណៈកំពុងតស៊ូមតិលើការកែប្រែច្បាប់ប្រមាថព្រះមហាក្សត្រ។
តើហេតុអ្វីបានជាប្រទេសជប៉ុនជាស្ពាន?
នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ស្តីពីចក្ខុវិស័យខួបលើកទី៥០ របស់ខ្លួនដែលបានចេញក្នុងឆ្នាំ ២០១១ OECD បានអំពាវនាវឱ្យពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍។ នៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៤ ដែលជាខួបលើកទី ៥០ នៃការចូលជាសមាជិករបស់ប្រទេសជប៉ុន នាយករដ្ឋមន្ត្រី Abe Shinzo បានចាប់ផ្តើមកម្មវិធីតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ (SEARP) ដើម្បីគាំទ្រដល់អាទិភាពជាតិរបស់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ កំណែទម្រង់គោលនយោបាយ និងសមាហរណកម្មក្នុងតំបន់។ ការពង្រឹងទំនាក់ទំនងរវាង OECD និងអាស៊ាន តាមរយៈការសន្ទនាគោលនយោបាយ ដែលប្រទេសជប៉ុនបានដើរតួជាស្ពាន នាំឱ្យមានការអនុម័តនូវផែនទីបង្ហាញផ្លូវសម្រាប់ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី និងការស្នើសុំសមាជិកភាពដោយប្រទេសថៃ។
នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋមន្ត្រី OECD នៅខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ ដែលជាខួបលើកទី ៦០ នៃការចូលជាសមាជិក OECD របស់ប្រទេសជប៉ុន នាយករដ្ឋមន្ត្រី Kishida Fumio បាននិយាយថា ដើម្បីលើក SEARP ទៅកាន់កម្រិតថ្មីមួយ លោកនឹងប្រមូលថវិកាប្រហែល ៨ លានអឺរ៉ូក្នុងរយៈពេល ៣ ឆ្នាំខាងមុខដើម្បីបង្កើតកម្មវិធីភាពជាដៃគូរបស់ជប៉ុន OECD-ASEAN (JOAPP)។ លោក Kishida បានអះអាងថា ដើម្បីរក្សា និងលើកកម្ពស់ប្រសិទ្ធភាព និងសកលនៃស្តង់ដារ OECD និងដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាសកល ការចូលរួមរបស់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដែលបានក្លាយជាតួអង្គពិភពលោកដ៏សំខាន់ គឺមានសារៈសំខាន់ ដោយកត់សម្គាល់ថាប្រទេសជប៉ុនអាចធ្វើជាស្ពានរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ ប្រទេសជប៉ុននឹងសកម្មនៅក្នុងវិស័យដូចជា ការវិនិយោគឯកជន ការតភ្ជាប់ និរន្តរភាព និងអាណាចក្រឌីជីថល តាមរយៈការបញ្ជូនអ្នកជំនាញ ធ្វើការស្រាវជ្រាវ និងការវិភាគ និងការបណ្តុះបណ្តាល។
ជប៉ុនបានវិនិយោគនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍អស់រយៈពេលជាង៦០ឆ្នាំមកហើយ។ ប្រហែល ៣០ ភាគរយនៃក្រុមហ៊ុនបុត្រសម្ព័ន្ធនៅក្រៅប្រទេសរបស់ក្រុមហ៊ុនជប៉ុនមានទីតាំងនៅអាស៊ាន។ ការស្ទង់មតិរបស់ JETRO ថ្មីៗនេះបានរកឃើញថាហានិភ័យកំពូលទាំងប្រាំក្នុងបរិយាកាសវិនិយោគអាស៊ានអាចត្រូវបានកែលម្អដោយការចូលរួម និងសមាជិកភាពរបស់ OECD ។ ឧទាហរណ៍រួមមាន “ការគ្រប់គ្រងគោលនយោបាយស្រអាប់ដោយរដ្ឋាភិបាលមូលដ្ឋាន” (៤២.២ ភាគរយ) “នីតិវិធីរដ្ឋបាលដ៏ស្មុគស្មាញ” (៤១.៤ភាគរយ) “ប្រតិបត្តិការមិនគ្រប់គ្រាន់ និងស្រអាប់នៃប្រព័ន្ធច្បាប់” (៤០.១ភាគរយ) និង “ប្រព័ន្ធពន្ធស្មុគស្មាញ និងនីតិវិធីពន្ធ” ។ (៣៨,៨ ភាគរយ)។
វានឹងផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ដល់ប្រទេសជប៉ុនក្នុងការតភ្ជាប់អាស៊ានជាមួយ OECD ជា “ដៃគូសហបង្កើត” ពិតប្រាកដ។ ជប៉ុនក៏ប្រកាន់ជំហរយ៉ាងច្បាស់ក្នុងការទទួលបានផលប្រយោជន៍ពីភាពចាស់ទុំ និងស្ថិរភាពរបស់អាស៊ានតាមរយៈ OECD ផងដែរ។
ប្រភព៖ The Diplomat
រូបភាព៖ Asharq Al Awsat