«ការធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំងនៃប្រជាប្រិយភាពរបស់រដ្ឋាភិបាលថៃដែលកំពុងកាន់អំណាចបច្ចុប្បន្ន ទំនងជាឆ្លុះបញ្ចាំងពីពេលវេលាដ៏ខ្លីនៃការដឹកនាំរបស់របបយោធា»

ជាមួយនឹងការរាប់សន្លឹកឆ្នោតស្ទើរតែទាំងអស់នៅក្នុងការបោះឆ្នោតសភាកាលពីថ្ងៃអាទិត្យម្សិលមិញនេះ បានបង្ហាញថាប្រជាជនថៃភាគច្រើនបានច្រានចោលយ៉ាងដាច់អហង្ការចំពោះរបបយោធា និងគណបក្សដែលស្នងតំណែងពីគណបក្សយោធា។

គណបក្សដែលទទួលបានប្រជាប្រិយភាពបំផុតរបស់ប្រទេសថៃ Move Forward មើលទៅនឹងទទួលបានអាសនៈច្រើនជាងគេនៅក្នុងសភាថ្មី បន្ទាប់មកគឺគណបក្សភឿថៃសេរីនិយមដែលបង្កើតឡើងនិងស្រដៀងគ្នានឹងរាជវង្សស៊ីណាវ៉ាត្រាដែលមានឥទ្ធិពល។ តាមពីក្រោយក្នុងចំណាត់ថ្នាក់លេខ៣គឺ Bhumjaithai។ នៅលេខរៀងទី៤ និងទី៥ គឺគណបក្សតំណាងយោធាពីរគឺគណបក្ស Palang Pracharat ដឹកនាំដោយអតីតឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជាមេទ័ព Prawit Wongsuwan និង United Thai Nation ដឹកនាំដោយនាយករដ្ឋមន្ត្រីបច្ចុប្បន្ន Prayuth Chan-ocha មេដឹកនាំនៃរដ្ឋប្រហារឆ្នាំ ២០១៤។

តើនេះជាការបោះជំហានទៅរកប្រជាធិបតេយ្យថ្មីឬ?
លទ្ធផលនេះឆ្លុះបញ្ចាំងពីការជំរុញដ៏ធំនៃការគាំទ្រសម្រាប់ចលនាឆ្ពោះទៅមុខ ដែលបានឈ្នះពាក់កណ្តាលអាសនៈជាច្រើនក្នុងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ ២០១៩ ។ ឥឡូវនេះ Move Forward មើលទៅទំនងជាដណ្តើមបានអាសនៈមួយក្នុងចំណោម ៣៣ អាសនៈនៅទីក្រុងបាងកក ដែលកាលពីមុនត្រូវបានគេមើលឃើញថាជាបន្ទាយដ៏រឹងមាំរបស់គណបក្សភឿថៃ។

វាពិបាកក្នុងការឆ្ងល់ថាតើការអនុវត្តរបស់អភិបាលក្រុងបាងកកដែលទើបជាប់ឆ្នោតលោក Chadchart Sittipunt ដែលជាអ្នកឯករាជ្យដែល បានកំណត់ស្តង់ដារថ្មីក្នុងតម្លាភាព គណនេយ្យភាព និងការខិតខំសុទ្ធអាចប៉ះពាល់ដល់ជម្រើសរបស់អ្នកបោះឆ្នោតនៅទីក្រុងបាងកក។ ការបង្កើតរដ្ឋាភិបាលថ្មី ប្រឆាំងនឹងការជាប់ពាក់ព័ន្ធរបស់យោធាក្នុងនយោបាយ ហាក់ដូចជាសមហេតុផល ដែលអាចមានសក្តានុពលក្នុងការឈានទៅរកវឌ្ឍនភាពថ្មី ក្នុងយុគសម័យប្រជាធិបតេយ្យនៅក្នុងនយោបាយថៃ ដែលមានលោក Pita ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី។

ការធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំងនៃប្រជាប្រិយភាពរបស់រដ្ឋាភិបាលដែលកំពុងកាន់អំណាចដែលចូលបក្សសម្ព័ន្ធរបស់ប្រទេសថៃ ទំនងជាឆ្លុះបញ្ចាំងពីពេលវេលាដ៏ខ្លីនៃការដឹកនាំរបស់របបយោធា។ លោក Prayuth បានធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រីចាប់តាំងពីខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៤ នៅពេលដែលក្នុងនាមជាមន្ត្រីយោធា លោកបានធ្វើរដ្ឋប្រហារប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលជាប់ឆ្នោតតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យរបស់លោកស្រី Yingluck Shinawatra។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមក ប្រជាជនថៃកាន់តែធុញទ្រាន់នឹងរបៀបគ្រប់គ្រងស្វ័យភាពរបស់គាត់។

យ៉ាងណាមិញ ឧបសគ្គនៅតែមាន។ លទ្ធផលបោះឆ្នោតក៏មិនធានាថាកម្លាំងប្រឆាំងរបស់ថៃនឹងអាចបង្កើតរដ្ឋាភិបាលបានដែរ។ បញ្ហាប្រឈមចម្បងរបស់គណបក្សដែលឈានមុខគេនៅពេលនេះ គឺភាពមិនប្រក្រតី ដែលមិនស្របទៅនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញឆ្នាំ ២០១៧។ ដោយសារគណបក្សនេះ អនុញ្ញាតឱ្យសមាជិកព្រឹទ្ធសភាដែលមិនបានជាប់ឆ្នោតចំនួន ២៥០រូប ដែលត្រូវបានតែងតាំងដោយរបបយោធា ចូលរួមក្នុងការអង្គុយរួមគ្នាដើម្បីជ្រើសរើសនាយករដ្ឋមន្ត្រីបន្ទាប់ ភាគីយោធា-ប្រូកស៊ីនៅតែអាចធ្វើការរួមគ្នាជាក្រុមចម្រុះដើម្បីរក្សាអំណាចបាន។

ប្រសិនបើពួកគេទទួលបានការគាំទ្រពីគណបក្សដែលបង្កើតរដ្ឋាភិបាលមុន (Bhumjaithai និងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ) ពួកគេអាចបង្កើតរដ្ឋាភិបាលចម្រុះដែលមានអាសនៈប្រហែល ១៧០ ដែលពួកគេបានឈ្នះសរុបនៅក្នុងការបោះឆ្នោតកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ រួមជាមួយនឹងការគាំទ្រពីរបបយោធាចំនួន២៥០ នៃសមាជិកព្រឹទ្ធសភាដែលត្រូវបានតែងតាំង។ ប្រសិនបើរឿងនេះកើតឡើង ពួកគេនឹងក្លាយជារដ្ឋាភិបាលជនជាតិភាគតិច មិនអាចអនុម័តច្បាប់ដោយគ្មានការគាំទ្រពីគណបក្សប្រឆាំង និងទទួលរងនូវចលនាមិនទុកចិត្ត។ ប៉ុន្តែពួកគេប្រហែលជាសង្ឃឹមថាពួកគេអាចទាក់ទាញសមាជិកសភាបក្សប្រឆាំង ដោយប្រើការលើកទឹកចិត្តផ្សេងៗដូចជាតំណែងរដ្ឋមន្ត្រី ដើម្បីសម្រេចបានសំឡេងភាគច្រើននៅក្នុងសភាជាន់ទាប។

បញ្ហាប្រឈមទីពីរសម្រាប់គណបក្សប្រឆាំងគឺការបង្កើតសម្ព័ន្ធប្រជាធិបតេយ្យ។ តើបក្សភឿថៃនឹងទទួលយក ភីតា ជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ជាជាងបេក្ខភាពបីនាក់របស់ខ្លួន គឺស្រីថាថាវីស៊ីន, ប៉ាតុងតាន់ ស៊ីណាវ៉ាត្រា ឬ ឆៃកាសេម នីស៊ីស៊ី ជាបេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្ត្រី? តើបក្សភឿថៃនឹងព្យាយាមលើក Paetongtarn ដែលជាកូនស្រីរបស់អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ាត្រា ឲ្យឡើងកាន់តំណែងដែរឬទេ? សំណួរសំខាន់មួយទៀតគឺថាតើគណបក្សភឿថៃ នឹងយល់ព្រមចំពោះគោលនយោបាយដ៏ចម្រូងចម្រាសរបស់ Move Forward ក្នុងការកែទម្រង់ច្បាប់ស្តីពីការប្រមាថដ៏ធ្ងន់ធ្ងររបស់ប្រទេសថៃដែរឬទេ។ Move Forward ចង់ផ្លាស់ប្តូរច្បាប់ដែលដាក់ទោសទណ្ឌ ប្រមាថព្រះមហាក្សត្រ ដូច្នេះមិនងាយប្រឈមទៅនឹងការប្រើអាវុធជាមធ្យោបាយវាយប្រហារគូប្រជែងនយោបាយ។ គណបក្សនេះទទូចថា នេះមិនមែនជាជំហានឆ្ពោះទៅរកការក្លាយជាសាធារណរដ្ឋទេ។

តើការធ្វើរដ្ឋប្រហារតាមផ្លូវតុលាការអាចរារាំងការចរចាបានទេ?
បញ្ហាទីបីដែលគណបក្សប្រឆាំងប្រឈមមុខប្រហែលជាគួរឲ្យព្រួយបារម្ភបំផុត។ នេះជាលទ្ធភាពដែលស្ថាប័នអភិរក្សនិយមក្នុងប្រទេសថៃ នឹងរកវិធីធ្វើឲ្យលទ្ធផលបោះឆ្នោតមិនមានសុពលភាពតាមរយៈចំណាត់ការរបស់តុលាការ ឬ«រដ្ឋប្រហារតាមផ្លូវតុលាការ» ដូចដែលបានល្បីក្នុងប្រទេសថៃ។

មានគំរូដ៏រឹងមាំសម្រាប់រឿងនេះ ដោយសារគណបក្សរីកចម្រើនមុនៗត្រូវបានរំលាយតាមរយៈការសម្រេចរបស់តុលាការ ដែលជាសំណាងអាក្រក់ដែលមិនទាន់កើតមានចំពោះគណបក្សអភិរក្សណាមួយនៅឡើយ។ បច្ចុប្បន្ន Pita កំពុងប្រឈមនឹងបណ្តឹងពាក់ព័ន្ធនឹងការកាន់កាប់ភាគហ៊ុនរបស់គាត់ក្នុងក្រុមហ៊ុនប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ គណបក្សភឿថៃកំពុងប្រឈមមុខនឹងវិវាទទាក់ទងនឹងការអនុញ្ញាតឱ្យ “អ្នកខាងក្រៅ” ដំណើរការកិច្ចការរបស់ខ្លួន។

ជាមួយគ្នានេះ គេទំនងជានឹងអាចដឹងលទ្ធផលបោះឆ្នោតឆាប់ជាងឆ្នាំ ២០១៩។ គណៈកម្មការរៀបចំការបោះឆ្នោតហាក់ដូចជាបានអនុវត្តសមត្ថភាព ជាងក្នុងការរាប់សន្លឹកឆ្នោតនៅពេលនេះ ហើយមិនចាំបាច់សម្រេចចិត្តពីរបៀបអនុវត្តរូបមន្តស្មុគស្មាញដើម្បីបែងចែកអាសនៈក្នុងបញ្ជីគណបក្សនោះទេ។ នេះមានន័យថា ការអង្គុយរួមសភាគួរតែកើតឡើងលឿនជាងមុន ហើយក្រុមចម្រុះនឹងលេចចេញក្នុងពេលឆាប់ៗ។ មានតែពេលនោះទេ យើងនឹងប្រាកដថាសំឡេងទាមទារប្រជាជនថៃ ពិតជាមានប្រសិទ្ធភាពមែន។

ប្រភព៖ The Conversation
រូបភាព: VOA