ភាព ចលាចល ផ្នែកនយោបាយក្នុងប្រទេសថៃ បាននិងកំពុងជំរុញកំហឹងរបស់ពលរដ្ឋចំពោះតុលាកាកំពូលរបស់ប្រទេសនេះ!

ប្រជាជនក្នុងប្រទេសថៃទម្លាប់នឹងការផ្លាស់ប្តូររដ្ឋាភិបាលភ្លាមៗ ដែលបានធ្វើឡើងដោយរដ្ឋប្រហារយោធាដែលមានចំនួនច្រើនជាងរាប់សិបនាក់ចាប់តាំងពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៣០។ ប៉ុន្តែក្នុងរយៈពេលពីរទស្សវត្សរ៍មកនេះ ពួកគេបានឃើញកាន់តែច្រើនឡើងនូវការផ្លាស់ប្តូរបែបនេះដោយតុលាការដែលបានទម្លាក់នាយករដ្ឋមន្ត្រីចំនួនបួនរូប និងរំលាយគណបក្សនយោបាយដែលឈ្នះការបោះឆ្នោតចំនួនបី ដែលជារឿយៗផ្អែកលើហេតុផលបច្ចេកទេសតូចចង្អៀត។

ឥឡូវនេះ កំហឹង រួមជាមួយនឹងអារម្មណ៍ធុញទ្រាន់ចំពោះការលាលែងពីតំណែង កំពុងផ្ទុះឡើងជុំវិញការជាប់ពាក់ព័ន្ធដ៏ធ្ងន់របស់តុលាការធម្មនុញ្ញនៅក្នុងនយោបាយដែលកំពុងប្រេះស្រាំរបស់ប្រទេស។ វត្តមានរបស់តុលាការនៅក្នុងជីវិតនយោបាយបានក្លាយទៅជារឿងសំខាន់ ដែលអ្នកជំនាញនិយាយថា វាបានជំនួសស្តេច Bhumibol Adulyade ដែលបានសោយទិវង្គតក្នុងឆ្នាំ២០១៦ ដែលជាអាជ្ញាកណ្តាលនយោបាយចុងក្រោយនៅក្នុងប្រទេសថៃ។

កំហឹងបានផ្ទុះឡើងកាលពីថ្ងៃទី៧ ខែសីហា នៅពេលដែលតុលាការបានរំលាយគណបក្សកំណែទម្រង់ Move Forward (MFP) ដែលបានឈ្នះអាសនៈសភាច្រើនជាងគេក្នុងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០២៣ ប៉ុន្តែត្រូវបានរារាំងមិនឱ្យឡើងកាន់អំណាច ហើយមេដឹកនាំដែលកំពុងរីកចម្រើនគឺ Pita Limjaroenrat ត្រូវបានហាមឃាត់មិនឱ្យឈរឈ្មោះក្នុងតំណែងសម្រាប់រយៈពេល១០ ឆ្នាំ។

មួយសប្តាហ៍ក្រោយមក តុលាការបានដកតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រីលោកស្រី ស្រេតថាថាវីស៊ីន ពីបទរំលោភក្រមសីលធម៌ ទាក់ទងនឹងការតែងតាំងសមាជិកគណៈរដ្ឋមន្ត្រី។ លោកត្រូវបានជំនួសដោយលោក Paetongtarn Shinawatra ដែលជានាយករដ្ឋមន្ត្រីក្មេងជាងគេក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រថៃ និងជាសមាជិកនៃគ្រួសារនយោបាយ Shinawatra ដ៏លេចធ្លោមួយ។

សមាជិក គណបក្ស Move Forward បានសម្ដែងការមិនពេញចិត្ត បន្ទាប់ពីការសម្រេចរបស់តុលាការធម្មនុញ្ញរំលាយគណបក្ស។ ដោយឡែកកាលពីថ្ងៃអង្គារលោក Pita បាននិយាយថា ទោះបីជាការហាមប្រាមរបស់លោក និងការបំបែកក្រុម Move Forward ក៏ការតាំងចិត្តរបស់លោកក្នុងការដឹកនាំប្រទេសថៃក្នុងថ្ងៃមួយ និងការធ្វើកំណែទម្រង់សំខាន់ៗមិនត្រូវបានគេបំបែកឡើយ។

លោកបានប្រាប់ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានថា អ្នកនយោបាយជាប់ឆ្នោតចាំបាច់ត្រូវធ្វើកំណែទម្រង់ស្ថាប័នដូចជាតុលាការ ដើម្បីធានាឯករាជ្យភាព និងការទទួលខុសត្រូវរបស់ពួកគេចំពោះសាធារណជន។

អ្នកស្រី Mookdapa Yangyuenpradorn សហការីផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សនៃក្រុមហ៊ុន Fortify Rights ព្រួយបារម្ភថា សកម្មភាពទាំងនេះ ដែលជាផ្នែកមួយនៃអ្វីដែលលោកស្រីចាត់ទុកថាជានិន្នាការនៃការហួសប្រមាណរបស់តុលាការ ក្នុងការបំបាក់ទឹកចិត្តប្រជាជនថៃពីការចូលរួមក្នុងនយោបាយ។

លោក Pavin Chachavalpongpun សាស្ត្រាចារ្យនៅមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាអាស៊ីអាគ្នេយ៍របស់សាកលវិទ្យាល័យ Kyoto បាននិយាយថា គាត់ជឿថាប្រជាជនថៃ នឹងចាប់ផ្ដើមអសើទំនុកចិត្តលើប្រព័ន្ធតុលាការ ខណៈដែលការជាប់ពាក់ព័ន្ធរបស់តុលាការក្នុងនយោបាយបង្កការគំរាមកំហែងអត្ថិភាព។

លោកមានប្រសាសន៍ថា “នៅប្រទេសណាក៏ដោយ នៅពេលអ្នកនិយាយអំពីការដួលរលំនៃស្ថាប័នសំខាន់ៗ នរណាម្នាក់អាចនឹងដួលរលំ ប៉ុន្តែប្រទេសនោះនឹងនៅរស់រានមានជីវិត ដូចជាប្រទេសបារាំងដែលមានរបបរាជានិយម។ ប៉ុន្តែក្នុងប្រទេសដែលប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ដួលរលំ ប្រទេសនោះនឹងមិនអាចរស់បានទេហើយនោះជាអ្វីដែលខ្ញុំខ្លាចថាប្រទេសថៃអាចធ្លាក់ក្នុងស្ថានភាពបែបនេះដែរ។ ខ្ញុំគិតថាតុលាការកំពុងឈានដល់ការដួលរលំដោយសារតែនយោបាយរបស់ខ្លួន»។

កាលពីថ្ងៃចន្ទអ្នកសិក្សា និង អ្នកប្រាជ្ញច្បាប់ថៃចំនួន១៣៤នាក់ បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ថ្កោលទោសការសម្រេចរបស់តុលាការនាពេលថ្មីៗនេះ។ ពួកគេបានប្រកែកថា តុលាការធម្មនុញ្ញបានហួសដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួនក្នុងវិធីសាស្រ្តមួយដែល “មានទំនាស់នឹងគោលការណ៍ដែលច្បាប់រឹតបន្តឹងសិទ្ធិបុគ្គល គួរតែត្រូវបានបកស្រាយយ៉ាងចង្អៀត និងដោយប្រុងប្រយ័ត្ន”។

តុលាការមិនបានឆ្លើយតបជាសាធារណៈចំពោះការ រិះគន់ថ្មីៗនេះទេ។

អ្នកស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ Napon Jatusripitak មានប្រសាសន៍ថា លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនឹងមិនអាចចាក់ឫសយ៉ាងពិតប្រាកដនៅក្នុងប្រទេសថៃបានឡើយ រហូតទាល់តែមានការឯកភាពគ្នាលើការបំពានរបស់តុលាការ។ លោកសង្កត់ធ្ងន់ថា តើ “នៅក្នុងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យបែបណាដែលតុលាការ… ផ្តល់អំណាចក្នុងការផ្តាច់សិទ្ធិអ្នកបោះឆ្នោត១៤ លាននាក់ តាមរយៈការរំលាយគណបក្សដែលពួកគេបានជ្រើសរើស និងដកតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រីដែលជាប់ឆ្នោតតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យទាំងអស់ក្នុងរយៈពេលមួយសប្តាហ៍?”

ប្រភព៖ The Guardian