តើអឺរ៉ុបនៅតែយកអាមេរិក ធ្វើជាខែលការពារខ្លួនឬយ៉ាងណា?

មេដឹកនាំអ៊ឺរ៉ុបបានធ្វើឱ្យមានការស្រឡាំងកាំងចំពោះទំនាក់ទំនងបើកចំហររវាងប្រធានាធិបតីអាមេរិក Donald Trump និងលោក Vladimir Putin ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី និងជាតម្រុយមិនច្បាស់លាស់ដែលថាសហរដ្ឋអាមេរិកអាចបោះបង់ចោលកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួនដើម្បីការពារសម្ព័ន្ធមិត្តអឺរ៉ុប។

បន្ទាប់ពីសង្គ្រាមលោកលើកទី២ ប្រទេសនៅអឺរ៉ុបខាងលិចបានចូលរួមជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក និងកាណាដា ដើម្បីបង្កើតអង្គការណាតូ (អង្គការសន្ធិសញ្ញាអាត្លង់ទិកខាងជើង) ដើម្បីប្រឆាំងនឹងសហភាពសូវៀតនៅពេលនោះ។ មាត្រា៥របស់សម្ព័ន្ធភាព ចែងថាសមាជិកណាតូនឹងមកការពារសម្ព័ន្ធមិត្តដែលរងការវាយប្រហារ។ សហរដ្ឋអាមេរិកជាមហាអំណាចយូរមកហើយប៉ុន្តែ ឥឡូវនេះមានសំណួរជាច្រេីនកំពុងត្រូវបានសួរដោយចំហអំពីអនាគតរបស់ណាតូដែលថ្មីៗបុរសនេះនឹងក្លាយជាអធិការបតីអាល្លឺម៉ង់។ លោក Friedrich Merz បាននិយាយថា គោលបំណងរបស់គាត់គឺដើម្បីសម្រេចបានឯករាជ្យភាពពីសហរដ្ឋអាមេរិកទាក់ទងនឹងសន្តិសុខ។

លោក Armida van Rij ប្រធានកម្មវិធីអ៊ឺរ៉ុបនៅ Chatham House ដែលមានមូលដ្ឋាននៅចក្រភពអង់គ្លេសបាននិយាយថា “ព្រឹត្តិការណ៍កាលពីសប្តាហ៍មុនបានបង្ហាញថា Trump បានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ណាតូ ធ្វើឱ្យខូចដល់អគ្គលេខាធិការរបស់ខ្លួន និងធ្វើឱ្យខូចដល់មាត្រា ៥ នៃការការពារសមូហភាព” ។

ណាតូជាអ្វី? ហេតុអ្វីអ៊ុយក្រែន មិនចូលជាសមាជិកហើយតើលោក Trump និយាយអ្វីខ្លះ?

ខណៈពេលដែលរដ្ឋបាល Trump និយាយថា ខ្លួនមិនដកខ្លួនចេញពីណាតូ ហើយនៅតែប្តេជ្ញាចិត្តចំពោះភាពជាដៃគូការពារជាតិជាមួយអឺរ៉ុប វាបានព្រមានថា ខ្លួននឹង “លែងអត់ធ្មត់ចំពោះទំនាក់ទំនងអតុល្យភាពដែលជំរុញឱ្យមានភាពអាស្រ័យ” ។ Trump បានប្រាប់សម្ព័ន្ធមិត្តអ៊ឺរ៉ុបជាបន្តបន្ទាប់ឱ្យបង្កើនការរួមចំណែកផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុរបស់ពួកគេយ៉ាងច្រើន។

នៅដំណាក់កាលមួយកាលពីឆ្នាំមុនគាត់បានលើកទឹកចិត្តដោយបើកចំហឱ្យលោក Putin ឈ្លានពានអ្នកដែលខកខានមិនបានបង់វិក្កយបត្ររបស់ពួកគេ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលគួរឱ្យព្រួយបារម្ភ អ្នកជំនាញនិយាយថា តើសារនេះកំពុងត្រូវបានបញ្ជូនយ៉ាងដូចម្តេច ខណៈដែលសង្រ្គាមនៅអ៊ុយក្រែន ដែលជាវិបត្តិសន្តិសុខដ៏ធំបំផុតសម្រាប់ទ្វីបនេះ ក្នុងប៉ុន្មានទសវត្សរ៍នេះ កំពុងតែផ្ទុះឡើង។

Trump បានសរសើរប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី លោក វ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីន ដែលលោកបានទូរស័ព្ទមកកាលពីដើមខែនេះ ដែលជាការហៅទូរស័ព្ទលើកដំបូងរវាងសេតវិមាន និងវិមានក្រឹមឡាំង ចាប់តាំងពីការឈ្លានពានពេញលក្ខណៈរបស់រុស្ស៊ីកាលពីបីឆ្នាំមុន។

ឃ្លានៃមាត្រា 5 ត្រូវបានយល់ជាយូរមកហើយថាជាកាតព្វកិច្ចដោយស្វ័យប្រវត្តិដោយរដ្ឋជាសមាជិក – ហើយសំខាន់បំផុតគឺយោធាសហរដ្ឋអាមេរិក – ដើម្បីចូលមកការពារសមាជិកផ្សេងទៀត។ លោក Edward Arnold អ្នកវិភាគនៅវិទ្យាស្ថាន Royal United Services បានមានប្រសាសន៍ថា ៖ « គ្មានអ្វីដែលបង្ហាញថាអាមេរិកត្រូវដាក់កម្លាំងពេញលេញរបស់ខ្លួននោះទេ។
លោក Arnold បាននិយាយថា សហរដ្ឋអាមេរិកគឺជាមហាអំណាចយោធានៅក្នុងអង្គការណាតូ ដោយបានប្តេជ្ញាចិត្តប្រហែល ៧០%នៃសមត្ថភាព និងបញ្ជារបស់ខ្លួន។
រួមជាមួយនឹងចំនួនដ៏ច្រើន។ សហរដ្ឋអាមេរិកមានកងទ័ពជាង ១០០,០០០នាក់ត្រូវបានដាក់ពង្រាយនៅអឺរ៉ុប ។ ណាតូបានពឹងផ្អែកលើសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់សមត្ថភាពសំខាន់ៗដូចជាយន្តហោះ ចាក់សាំងពាក់កណ្តាលអាកាស ការផ្លាស់ប្តូរកងទ័ព ឬការផ្គត់ផ្គង់តាមយន្តហោះ និងការចល័តយោធា។
សហរដ្ឋអាមេរិកក៏ផ្តល់នូវអាវុធនុយក្លេអ៊ែរជាច្រើនព្រមទាំងឧបករណ៍ស៊ើបការណ៍ភស្តុភារ និងឧបករណ៍ឈ្លបយកការណ៍សំខាន់ៗ។

តើអឺរ៉ុបធ្វើអ្វីឥឡូវនេះ?
សហរដ្ឋអាមេរិកបានព្រមានមួយទសវត្សរ៍មុនលោក Trump ថាអឺរ៉ុបនឹងត្រូវការបង្កើនការការពាររបស់ខ្លួន។

តើសមាជិកណាតូចំណាយប៉ុន្មានលើការការពារ?
លោក Arnold បាននិយាយថា ប្រទេសក្រិក ន័រវែស និងប្រទេសដទៃទៀតបានសម្តែងការព្រួយបារម្ភ ខណៈដែលប្រទេសដាណឺម៉ាកកាលពីសប្តាហ៍មុនបានប្រកាសពីការកើនឡើងដ៏សំខាន់នៃការចំណាយលើវិស័យការពារជាតិ។

ចក្រភពអង់គ្លេសក៏បានប្រកាសដំឡើងប្រាក់ឈ្នួលផងដែរកាលពីថ្ងៃអង្គារដោយកាត់ជំនួយបរទេសដើម្បីផ្តល់មូលនិធិបន្ថែម ១៣ ពាន់ លានផោនក្នុងមួយឆ្នាំ។ លោក Keir Starmer បានព្រមានថា វាជាជម្រើសដ៏ឈឺចាប់ ប៉ុន្តែការការពារ និងសន្តិសុខរបស់ប្រទេសគឺជាអាទិភាព។

លោក Arnold និយាយ ថា ឥឡូវនេះយើងកំពុងមើលឃើញនូវអ្វីជា “ការផ្លាស់ប្តូររយៈពេលវែង” នៅក្នុងសណ្តាប់ធ្នាប់សន្តិសុខពិភពលោក៕