ឥណ្ឌូណេស៊ី អះអាង មិនទទួលស្គាល់ការទាមទាររបស់ចិនជុំវិញសមុទ្រចិនខាងត្បូងឡើយ បើទោះជាមានកិច្ចព្រមព្រៀងរួមក៏ ដោយ

ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីបាននិយាយនៅថ្ងៃទី ១១ ខែវិច្ឆិកាថា ខ្លួនមិនទទួលស្គាល់ការទាមទាររបស់ចិនជុំវិញសមុទ្រចិនខាងត្បូងទេ បើទោះបីជាបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងអភិវឌ្ឍន៍ដែនសមុទ្ររួមគ្នាជាមួយទីក្រុងប៉េកាំងក៏ដោយ ខណៈដែលអ្នកវិភាគមួយចំនួនបានព្រមានថាកិច្ចព្រមព្រៀងនេះប្រថុយនឹងការរំលោភលើសិទ្ធិអធិបតេយ្យភាពរបស់ប្រទេស។

ទីក្រុងប៉េកាំងបានប៉ះទង្គិចគ្នាជាយូរមកហើយជាមួយប្រទេសជិតខាងអាស៊ីអាគ្នេយ៍របស់ខ្លួនលើទឹកដីក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលខ្លួនទាមទារអធិបតេយ្យភាពស្ទើរតែទាំងស្រុងរបស់ខ្លួនតាមរយៈ “បន្ទាត់ប្រាំបួន” នៅលើផែនទីរបស់ខ្លួនដែលកាត់ចូលទៅក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខ (EEZ) នៃប្រទេសជាច្រើន។

កិច្ចព្រមព្រៀងរួមជាមួយប្រទេសចិនក្នុងផ្លូវទឹកជាយុទ្ធសាស្ត្របានមានភាពរសើបអស់ជាច្រើនឆ្នាំ ដោយរដ្ឋទាមទារមួយចំនួនមានការប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះការចូលទៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងដែលពួកគេភ័យខ្លាចអាចត្រូវបានបកស្រាយថាជាការធ្វើឱ្យស្របច្បាប់នូវការទាមទារដ៏ធំរបស់ទីក្រុងប៉េកាំង។

តុលាការមជ្ឈត្តកម្មមួយក្នុងឆ្នាំ ២០១៦ បាននិយាយថា ការទាមទាររបស់ចិនដោយផ្អែកលើផែនទីចាស់របស់ខ្លួន មិនមានមូលដ្ឋាននៅក្រោមច្បាប់អន្តរជាតិ ប៉ុន្តែនេះជាការសម្រេចចិត្តមួយដែលចិនបដិសេធមិនទទួលស្គាល់។

សេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមដែលបានចេញផ្សាយនៅចុងសប្តាហ៍ក្នុងអំឡុងពេលដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ី Prabowo Subianto ទៅកាន់ទីក្រុងប៉េកាំងបានលើកឡើងថាប្រទេសទាំងពីរបានឈានដល់ការយល់ដឹងរួមដ៏សំខាន់ស្តីពីការអភិវឌ្ឍន៍រួមគ្នានៅក្នុងតំបន់នៃការទាមទារត្រួតស៊ីគ្នា។

ក្រសួងការបរទេសឥណ្ឌូណេស៊ីបានអះអាងម្តងហើយម្តងទៀតថា ប្រទេសនេះជារដ្ឋមិនទាមទារនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ហើយថាខ្លួនមិនមានយុត្តាធិការត្រួតស៊ីគ្នាជាមួយចិនទេ។

នៅថ្ងៃទី១១ ខែវិច្ឆិកា ក្រសួងបាននិយាយថាជំហររបស់ខ្លួនមិនផ្លាស់ប្តូរទេ ហើយកិច្ចព្រមព្រៀងនេះនឹងមិនប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិអធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួនឡើយ។

ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី បញ្ជាក់ជំហររបស់ខ្លួនថាការទាមទារទាំងនោះ (ចិន) មិនមានមូលដ្ឋានច្បាប់អន្តរជាតិនោះទេ។ ភាពជាដៃគូមិនប៉ះពាល់ដល់អធិបតេយ្យភាព សិទ្ធិអធិបតេយ្យភាព ឬយុត្តាធិការរបស់ឥណ្ឌូនេស៊ីនៅសមុទ្រណាធូណាខាងជើងនោះទេ។

ជុំវិញបញ្ហានេះ ក្រសួងការបរទេសចិនមិនបានឆ្លើយតបភ្លាមៗចំពោះសំណើសុំការអត្ថាធិប្បាយលើសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ឥណ្ឌូនេស៊ីនោះទេ។

ខ្សែបន្ទាត់រាងអក្សរ U របស់ចិន ដោយផ្អែកលើផែនទីចាស់ចាប់ផ្តើមចេញពីប្រទេសវៀតណាមភាគកណ្តាល ហើយរត់ចូលទៅក្នុងដែនទឹកពីកោះ Natuna របស់ឥណ្ឌូនេស៊ី ដែលមានចម្ងាយជាង ១,០០០ គីឡូម៉ែត្រភាគខាងត្បូងនៃកោះ Hainan របស់ប្រទេសចិន។ វាឆ្លងកាត់ចូលទៅក្នុង EEZs នៃប្រទេសប្រ៊ុយណេ ម៉ាឡេស៊ី ហ្វីលីពីន និងវៀតណាម ហើយត្រូវបានល្បាតដោយកងឆ្មាំឆ្នេរសមុទ្រចិន ដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ដោយប្រទេសជិតខាងរបស់ខ្លួនពីបទឈ្លានពាន និងព្យាយាមរំខានដល់សកម្មភាពថាមពល និងជលផល។

ក្រសួងការបរទេសឥណ្ឌូណេស៊ីបាននិយាយថា កិច្ចព្រមព្រៀងសេដ្ឋកិច្ចលើបញ្ហាដែនសមុទ្រជាមួយចិនរួមមានការនេសាទ និងការអភិរក្សត្រី ហើយសង្ឃឹមថានឹងក្លាយជាគំរូដើម្បីការពារសន្តិភាព និងមិត្តភាព។

យ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកវិភាគឥណ្ឌូណេស៊ី មួយចំនួនបាននិយាយថា ការចុះហត្ថលេខា លើកិច្ចព្រមព្រៀងបែបនេះ អាចមានផលប៉ះ ពាល់ និងត្រូវបានគេបកស្រាយថា ជាការផ្លាស់ប្តូរគោលជំហរ។ អ្នកវិភាគដែនសមុទ្រ Aristyo Rizka Darmawan បាននិយាយថា “ប្រសិនបើយើងយោងទៅលើសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមជាផ្លូវការ នោះមានន័យថាយើងទទួលស្គាល់ការទាមទារត្រួតស៊ីគ្នា” ដោយបន្ថែមថា វាអាចសម្របសម្រួលសិទ្ធិអធិបតេយ្យភាពរបស់ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីក្នុងការទាញយកធនធាននៅក្នុង EEZ របស់ខ្លួន។ លោកបាននិយាយថា ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីប្រហែលជាបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ច ព្រមព្រៀងនេះ ក្នុងគោលបំណងជំរុញទំនាក់ ទំនងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន។

ប្រភព៖ The strait times