តើ BRI នាំមកនូវសក្ដានុពលបែបណាខ្លះដល់កម្ពុជា?

គំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវ (BRI) ដែលជាគម្រោងតភ្ជាប់ និងអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដ៏មានសក្ដានុពល និងទូលំទូលាយបំផុតដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមក ត្រូវបានស្នើឡើងកាលពីមួយទសវត្សរ៍មុន។ គំនិតផ្តួចផ្តើមនេះតភ្ជាប់ប្រហែល១៥០ប្រទេស នៅអាស៊ី អឺរ៉ុប អាហ្វ្រិក និងអាមេរិកឡាទីន តាមរយៈបណ្តាញនៃការវិនិយោគហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម និងការផ្លាស់ប្តូរវប្បធម៌។ កម្ពុជាស្ថិតក្នុងចំណោមប្រទេសដែលបានមើលឃើញថា បានទទួលផលច្រើនបំផុតពីគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវ៉ាត់ និងផ្លូវ លើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ សេដ្ឋកិច្ច និងទេសភាពវប្បធម៌របស់ខ្លួន។

ដោយសារទីតាំងភូមិសាស្ត្ររបស់កម្ពុជា បានធ្វើឱ្យយើងក្លាយជាមជ្ឈមណ្ឌលដ៏សំខាន់សម្រាប់ពាណិជ្ជកម្ម និងការតភ្ជាប់នៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។ ជាពិសេស ការវិនិយោគរបស់ចិននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបានជំរុញឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរគួរឱ្យកត់សម្គាល់នៃហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរបស់ប្រទេសនេះ។ ផ្លូវហាយវេថ្មី ផ្លូវរថភ្លើង កំពង់ផែសមុទ្រ និងអាកាសយានដ្ឋានត្រូវបានសាងសង់ឡើង ឬផ្លូវចាស់ត្រូវបានកែលម្អ ដែលសម្រួលដល់ការដឹកជញ្ជូនទំនិញប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងចលនារបស់ប្រជាជនក្នុង និងក្រៅព្រំដែនកម្ពុជា។ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធទាំងនេះត្រូវបានតភ្ជាប់ទៅតំបន់ពាណិជ្ជកម្មសេរី (FTZs) និងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស (SEZs) ដែលបានធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងបន្ថែមទៀតនូវការតភ្ជាប់ក្នុងតំបន់ សម្រួលដល់ពាណិជ្ជកម្ម និងការទាក់ទាញការវិនិយោគពីបរទេស ខណៈពេលដែលការជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា នឹងបង្កើតឱកាសការងារជាច្រើនសម្រាប់ប្រជាជន។

គំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវ៉ាត់ និងផ្លូវក៏បានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការពង្រឹងទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មរវាងចិន និងកម្ពុជាផងដែរ។ ជាមួយនឹងការធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងសមត្ថភាពភ័ស្តុភារ រួមទាំងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីថ្មីរវាងប្រទេសទាំងពីរ កម្ពុជាបានក្លាយជាគោលដៅទាក់ទាញសម្រាប់វិនិយោគិនអន្តរជាតិ និងធុរកិច្ចដែលកំពុងស្វែងរកពង្រីកឥទ្ធិពលរបស់ពួកគេនៅក្នុងតំបន់។ ការកើនឡើងនៃទំហំពាណិជ្ជកម្មបានធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចចម្រុះកាន់តែច្រើន និងបានជួយកម្ពុជាអភិវឌ្ឍវិស័យថាមពល ទូរគមនាគមន៍ ហិរញ្ញវត្ថុ ភស្តុភារ ទេសចរណ៍ និងកសិកម្ម។

ក្រៅពីនេះ ការវិនិយោគរបស់ចិនក្នុងវិស័យកសិកម្មរបស់កម្ពុជា បានជួយធ្វើទំនើបកម្មកសិកម្ម និងលើកកម្ពស់ផលិតភាព ហើយបានជះឥទ្ធិពលជាវិជ្ជមានដល់ការនាំចេញកសិផលរបស់កម្ពុជា ផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ដល់កសិករក្នុងស្រុក និងជំរុញវិស័យកែច្នៃ និងការវេចខ្ចប់ក្នុងប្រទេស។ ការណ៍នេះ ក៏ជាចំណែកមួយជួយកម្ពុជាឱ្យក្លាយជាប្រភពសំខាន់នៃការចេញនាំចេញអង្ករ ផ្លែឈើ និងបន្លែសម្រាប់ទីផ្សារអាស៊ី។

ប្រទេសកម្ពុជាសម្បូរទៅដោយសារធាតុរ៉ែ ហើយគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរបស់គម្រោង Belt and Road Initiative បានជួយបង្កើនសកម្មភាពរុករករ៉ែ និងកែច្នៃរ៉ែ។ គម្រោងខ្នាតធំដូចជាការជីកយករ៉ែ និងព្រៃឈើទាមទារឱ្យមានការត្រួតពិនិត្យ និងត្រួតពិនិត្យបរិស្ថានយ៉ាងតឹងរ៉ឹង។ ហើយចាប់តាំងពីការផ្តោតលើនិរន្តរភាព និងការអភិវឌ្ឍន៍បៃតងត្រូវបានដឹកនាំដោយគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពឆ្នាំ២០៣០ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ គំនិតផ្តួចផ្តើមផ្តល់អាទិភាពដល់បទប្បញ្ញត្តិបរិស្ថានដ៏តឹងរ៉ឹង និងយន្តការត្រួតពិនិត្យ ដើម្បីធានាបាននូវការអនុលោមតាម SDGs នៅពេលនិយាយអំពីការវិនិយោគលើការរុករករ៉ែ កសិកម្ម និងព្រៃឈើ។ គំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវ ផ្តល់អាទិភាពដល់ប្រភពថាមពលកកើតឡើងវិញ និងជំរុញកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងអភិរក្សជីវចម្រុះ។

ដោយរក្សាកត្តាទាំងអស់នេះ ការវិនិយោគរបស់ចិនក្នុងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធថាមពលបានជួយសម្រាលការខ្វះខាតថាមពលរបស់កម្ពុជា និងជំរុញការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព។ ការសាងសង់រោងចក្រវារីអគ្គិសនី កសិដ្ឋានបន្ទះស្រូបពន្លឺព្រះអាទិត្យ និងបណ្តាញបញ្ជូនថាមពលបានបង្កើនសមត្ថភាពផលិតថាមពលរបស់ប្រទេស ដោយកាត់បន្ថយការពឹងផ្អែកលើប្រភពថាមពលដែលមានតម្លៃថ្លៃដែលនាំចូល ដែលធ្វើឱ្យការផ្គត់ផ្គង់ថាមពលមានភាពប្រសើរឡើង ជំរុញកំណើនឧស្សាហកម្ម និងទាក់ទាញការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេសក្នុងវិស័យថាមពលដែលពឹងផ្អែកខ្លាំង។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា ការវិនិយោគរបស់ក្រុមហ៊ុនចិនក្នុងវិស័យអគ្គិសនីនៃវិស័យដឹកជញ្ជូនបានពង្រីកបណ្តាញសាកថាមពលអគ្គិសនី។ ជាលទ្ធផល យានជំនិះអគ្គិសនីដែលផលិតដោយប្រទេសចិនបានក្លាយទៅជាទិដ្ឋភាពទូទៅមួយនៅលើបណ្តាញផ្លូវហាយវេដែលផ្តល់មូលនិធិដោយគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវ៉ាត់ និងផ្លូវរបស់កម្ពុជា។

លទ្ធផលដ៏សំខាន់បំផុតមួយនៃគម្រោងខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវនៅកម្ពុជា គឺការសាងសង់តំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសក្រុងព្រះសីហនុ ដែលបានទាក់ទាញការវិនិយោគពីបរទេស និងជំរុញវិស័យផលិតកម្មរបស់កម្ពុជា ដែលនាំឱ្យមានការបង្កើតការងារ និងបង្កើនការនាំចេញ។ ដោយភាពជាដៃគូជាមួយវិនិយោគិននៅក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសក្រុងព្រះសីហនុ និងភ្នំពេញ ឥឡូវនេះ កម្ពុជាកំពុងកែច្នៃកៅស៊ូរបស់ខ្លួនទៅជាសំបកកង់រថយន្ត ហើយបានក្លាយជាអ្នកនាំចេញនាំមុខគេនៃផលិតផលបន្ថែមតម្លៃផ្សេងទៀតដូចជាគ្រឿងបន្លាស់រថយន្ត និងកង់។

ការវិនិយោគនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក្រោមក្របខណ្ឌខ្សែក្រវ៉ាត់ និងផ្លូវក៏បានជំរុញដល់វិស័យសំណង់ និងអចលនវត្ថុ ដែលនាំទៅដល់ការអភិវឌ្ឍលំនៅដ្ឋាន និងអចលនទ្រព្យបែបពាណិជ្ជកម្មទំនើបនៅទូទាំងប្រទេស។ ទោះបីជាមានការយឺតយ៉ាវក្នុងកំឡុងការរាតត្បាតនៃជំងឺកូវីដ-១៩ក៏ដោយ វិស័យសំណង់នៅតែជារោងចក្របង្កើតការងារដ៏សំខាន់ ជំរុញប្រាក់ចំណូល លើកកម្ពស់ជីវភាពរស់នៅ កាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ និងជំរុញការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចសង្គម។

ឥទ្ធិពលសង្គម-វប្បធម៌នៃគម្រោងគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវាត់មួយ និងផ្លូវមកលើកម្ពុជាក៏មានយ៉ាងជ្រាលជ្រៅផងដែរ ដោយមានការផ្លាស់ប្តូរគួរឱ្យកត់សម្គាល់នៅក្នុងសហគមន៍មូលដ្ឋាន។ ការផ្លាស់ប្តូរគួរឱ្យកត់សម្គាល់មួយគឺ នគរូបនីយកម្ម និងទំនើបកម្មយ៉ាងឆាប់រហ័សនៃតំបន់ជនបទពីមុន ដោយសារការសាងសង់ផ្លូវថ្នល់បានតភ្ជាប់តំបន់ដាច់ស្រយាលទៅកាន់ទីក្រុងធំៗ ដែលសម្រួលដល់ការផ្លាស់ទីទំនិញ និងមនុស្ស។ នេះជាលទ្ធផលនៅក្នុងការកើតឡើងនៃមជ្ឈមណ្ឌលទីក្រុងថ្មី និងការពង្រីកនៃការដែលមានស្រាប់។

ក្នុងរយៈពេលក្រោយការរីករាលដាលនៃជំងឺរាតត្បាត ភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិ និងចិននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាកំពុងទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីការធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនៃការដឹកជញ្ជូន ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធបដិសណ្ឋារកិច្ច និងប្រព័ន្ធទូទាត់អេឡិចត្រូនិករួមបញ្ចូលគ្នាជាសកល។ ដោយសារភាពប្រសើរឡើងនៃការតភ្ជាប់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ បេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ និងរមណីយដ្ឋានប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏សម្បូរបែបរបស់ប្រទេសបានកាន់តែងាយស្រួលសម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិ ជាមួយនឹងលំហូរនៃភ្ញៀវទេសចរដែលបង្កើតប្រាក់ចំណូលយ៉ាងសំខាន់ និងផ្តល់ឱកាសសេដ្ឋកិច្ចថ្មីសម្រាប់សហគមន៍មូលដ្ឋានដែលកំពុងធ្វើការ និងបានសាងសង់សណ្ឋាគារ ភោជនីយដ្ឋាន និងហាងលក់រាយ។

ជាងនេះទៅទៀត ការផ្លាស់ប្តូរវប្បធម៌រវាងចិន និងកម្ពុជាបានកើនឡើងជាលទ្ធផលនៃគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវ៉ាត់ និងផ្លូវ។ ជាមួយនឹងភ្ញៀវទេសចរចិន កម្មករ និងអ្នកវិនិយោគនាំយកទំនៀមទម្លាប់ ភាសា និងទំនៀមទំលាប់របស់ពួកគេមកកម្ពុជា ការធ្វើសមាហរណកម្មរបស់ចិនទៅក្នុងសង្គមកម្ពុជាកាន់តែមានសន្ទុះខ្លាំងឡើង។ ហើយនិស្សិតកម្ពុជាជាច្រើនទទួលបានអាហារូបករណ៍ និងបង្កើនលទ្ធភាពចូលរៀននៅសាកលវិទ្យាល័យ និងគ្រឹះស្ថានបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈក្នុងប្រទេសចិន តាមរយៈបណ្តាញវប្បធម៌ និងការអប់រំ Belt and Road។ ការផ្លាស់ប្តូរអន្តរវប្បធម៌បែបនេះ ក៏បានរួមចំណែកបង្កើនភាពចម្រុះនៃវប្បធម៌។

ជារួម គម្រោងខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវនៅកម្ពុជាបង្ហាញពីអត្ថប្រយោជន៍នៃការរៀបចំផែនការទូលំទូលាយ អភិបាលកិច្ចល្អ និងតម្លាភាព ការការពារបរិស្ថាន ការកសាងភាពជាដៃគូ និងយន្តការត្រួតពិនិត្យដ៏រឹងមាំ។ ដើម្បីសម្រេចបាននូវសក្តានុពលពេញលេញនៃគំនិតផ្តួចផ្តើមនេះ កម្ពុជា និងចិនគួរតែពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឈ្នះ-ឈ្នះ ដើម្បីរួមគ្នាកសាងសហគមន៍កម្ពុជា-ចិនកម្រិតខ្ពស់ប្រកបដោយគុណភាពខ្ពស់ និងមានអនាគតរួមគ្នា៕

ប្រភព៖ China Daily